در دوران ۶ تا ۱۰ ماهگی، نوزاد ها وارد مرحله‌ای می شوند که به تدریج از شیر مادر یا شیر خشک به غذا های جامد نیز می پردازند. این دوران زمانی حساس و حیاتی برای رشد و تکامل نوزاد است که باید برنامه غذایی مناسبی برای تامین نیاز های تغذیه‌ای او در نظر گرفته شود. هدف از این جدول، معرفی یک برنامه غذایی هفتگی است که شامل انواع غذاه ا و میان وعده ها برای نوزادان در این سنین باشد.
در این دوران، نوزاد ها علاوه بر مصرف شیر، شروع به آزمایش طعم های مختلف می‌کنند و باید غذا هایی که غنی از ویتامی ن‌ها، مواد معدنی، پروتئین ها و فیبرها هستند، دریافت کنند. به همین دلیل، در برنامه غذایی این جدول سعی شده است غذاهای متنوع، مغذی و با توجه به نیازهای رشدی نوزاد، انتخاب شوند. این غذاها باید به گونه‌ای آماده شوند که علاوه بر طعم خوب، قابل هضم و نرم باشند تا نوزاد به راحتی آن‌ها را بخورد و از آن ها بهره‌برداری کند. همچنین در نظر داشته باشید که در این سنین، نوزاد ممکن است به برخی از مواد غذایی حساسیت نشان دهد. بنابراین، معرفی تدریجی مواد جدید به رژیم غذایی نوزاد بسیار مهم است و باید از غذا های حساسیت‌زا مانند عسل، تخم‌م رغ کامل، مغز ها و ماهی ها با احتیاط و در صورت نیاز به مشاوره پزشک استفاده کرد. این برنامه می تواند به والدین کمک کند تا تغذیه سالم و متنوعی برای نوزاد خود فراهم کرده و مراحل رشد او را به بهترین شکل ممکن پشتیبانی کنند.
همچنین ببینید: برفک دهان نوزاد
مراحل انجام تست حساسیت غذایی برای نوزاد:
- شروع با یک ماده غذایی جدید
- هر بار که تصمیم به معرفی یک ماده غذایی جدید به نوزاد می گیرید، باید آن را به طور جداگانه و به مقدار کمی (یک قاشق چای خوری در روز دوم و سوم مقدار را کمی بیشتر کنید) به نوزاد بدهید.
- بهتر است این غذا را در زمان صبح یا ظهر به نوزاد بدهید تا اگر واکنشی داشت، شما بتوانید در طول روز آن را بررسی کنید.
- انتظار برای ۲ تا ۳ روز
- پس از معرفی یک ماده غذایی جدید، صبر کنید حداقل ۲ تا ۳ روز قبل از معرفی غذای جدید بعدی.
- این زمان به شما کمک می کند تا ببینید آیا نوزاد به آن غذا حساسیت نشان می دهد یا نه. در صورت بروز هرگونه واکنش، مانند خارش، قرمزی، کهیر، اسهال، استفراغ یا تغییرات در تنفس، به سرعت غذا را از رژیم نوزاد حذف کرده و با پزشک مشورت کنید.
- معرفی تدریجی غذاهای جدید
- هر غذایی که برای اولین بار به نوزاد داده می شود، باید به طور مجزا از سایر غذا ها معرفی شود. این کار باعث می شود که در صورت بروز واکنش آلرژیک، شناسایی علت آن آسان تر باشد.
- واکنش های آلرژیک معمول در نوزادان:
- کهیر (برجستگی‌های قرمز رنگ و خارش دار روی پوست)
- اسهال یا استفراغ
- ورم در ناحیه صورت، چشم‌ها، لب ها یا زبان
- مشکلات تنفسی مانند نفس تنگی یا خس‌خس سینه
- تغییرات در رفتار نوزاد، مانند بی قراری یا گریه های غیرعادی
- مواد حساسیت‌زای رایج برای نوزادان:
- تخم‌مرغ (زرده تخم‌مرغ معمولا حساسی ت‌زا است)
- شیر گاو و محصولات لبنی
- مغزها (بادام، پسته، گردو)
- آرد برنج
- ماهی و میگو
- عسل (تا ۱ سالگی به هیچ وجه نباید به نوزاد داده شود، زیرا ممکن است باعث بوتولیسم شود)
- گندم و گلوتن
- نارگیل، سویا، کدو و حبوبات می توانند در برخی از نوزادان حساسیت زا باشند.
- میوه ها (توت فرنگی، کیوی، مرکبات)
- در صورت بروز واکنش، چه باید کرد؟
- اگر نوزاد علائم واکنش آلرژیک را نشان داد، باید سریعا غذا را قطع کرده و پزشک را مطلع کنید.
- در برخی موارد، پزشک ممکن است از شما بخواهد که به مرکز اورژانس بروید، به‌ویژه اگر علائم شدید مانند تنگی نفس یا ورم صورت بروز کند.
- اگر حساسیت به غذا به تایید پزشک رسید، باید آن ماده غذایی از رژیم نوزاد حذف شود و شما باید در آینده از آن اجتناب کنید.
- تست‌های آزمایشگاهی
- در صورتی که واکنش آلرژیک مشکوک باشد یا پزشک به حساسیت های خاص مشکوک باشد، ممکن است تست های آزمایشگاهی مانند آزمایش خون یا تست پوستی انجام شود تا نوع دقیق حساسیت مشخص گردد.
نکات مهم:
- همیشه غذاه ای جدید را با دقت معرفی کنید و به بدن نوزاد توجه داشته باشید.
- اگر پیشینه خانوادگی حساسیت غذایی وجود دارد (مثلا والدین به مواد خاصی حساسیت دارند)، احتمال حساسیت نوزاد بیشتر است.
- توصیه می شود قبل از معرفی هر نوع غذا به نوزاد، به ویژه در صورت وجود نگرانی، با پزشک متخصص مشورت کنید.
تست حساسیت یک فرآیند تدریجی است که نیاز به صبر و توجه دارد تا از بروز هرگونه مشکلی پیشگیری شود. این روش به شما کمک می کند تا تغذیه ای سالم و بی‌خطر برای نوزاد خود فراهم کنید.
همچنین ببینید: چگونه درد دندان درآوردن نوزاد را کاهش دهیم؟
برنامه غذایی هفتگی برای نوزاد از ۶ تا ۱۰ ماهگی
در اینجا یک جدول کامل از برنامه غذایی هفتگی برای نوزاد از ۶ تا ۱۰ ماهگی آورده شده که شامل غذاهای اصلی و میان وعده‌ها برای صبحانه، ناهار و شام است.
هفته ۱ (۶ ماهگی)
| روز | صبحانه | ناهار | شام | میان وعده |
|---|---|---|---|---|
| یکشنبه | فرنی برنج ساده (شیر مادر یا شیر خشک) | پوره سیب | پوره هویج | تکه های موز نرم |
| دوشنبه | پوره گلابی | پوره کدو حلوایی | پوره سیب زمینی + هویج | تکه های سیب بخارپز شده |
| سه‌شنبه | فرنی برنج + شیر مادر یا شیر خشک | پوره سیب + هویج | پوره گلابی | تکه های هویج بخارپز شده |
| چهارشنبه | پوره سیب + گلابی | پوره هویج + کدو حلوایی | پوره سیب زمینی + برنج | تکه های موز نرم |
| پنج‌شنبه | پوره سیب + شیر خشک | پوره گلابی | پوره مرغ (ریزه شده) + سبزیجات | تکه های سیب بخارپز شده |
| جمعه | فرنی برنج + پوره گلابی | پوره هویج + برنج | پوره کدو حلوایی + سیب | تکه های گلابی نرم |
| شنبه | پوره سیب + هویج | پوره سیب زمینی + مرغ | پوره هویج + برنج | تکه های موز نرم |
هفته ۲ (۶.۵ ماهگی)
| روز | صبحانه | ناهار | شام | میان وعده |
|---|---|---|---|---|
| یکشنبه | فرنی برنج + شیر خشک | پوره سیب + هویج | پوره کدو حلوایی + گلابی | تکه های موز نرم |
| دوشنبه | پوره سیب و گلابی | پوره هویج + مرغ | پوره سیب زمینی + سبزیجات | تکه های هویج بخارپز شده |
| سه‌شنبه | فرنی برنج + شیر مادر یا شیر خشک | پوره سیب + برنج | پوره کدو حلوایی + آووکادو | تکه های سیب نرم |
| چهارشنبه | پوره گلابی + شیر خشک | پوره آلو بخارپز | پوره هویج + مرغ | تکه های موز نرم |
| پنج‌شنبه | پوره سیب + موز | پوره سبزیجات + مرغ پخته | پوره سیب + پوره هویج | تکه های کدو بخارپز شده |
| جمعه | فرنی برنج + گلابی | پوره کدو + گلابی | پوره مرغ + برنج + سبزیجات | تکه های گلابی نرم |
| شنبه | پوره سیب + هویج | پوره سیب زمینی + تخم‌مرغ (زرده تخم‌مرغ) | پوره گلابی + سیب | تکه های موز نرم |
هفته ۳ (۷ ماهگی)
| روز | صبحانه | ناهار | شام | میان وعده |
|---|---|---|---|---|
| یکشنبه | پوره موز + شیر خشک | پوره هویج + تخم‌مرغ | پوره مرغ + سبزیجات مخلوط | تکه های موز نرم |
| دوشنبه | پوره سیب + گلابی | پوره سیب + برنج | پوره کدو حلوایی + پوره آووکادو | تکه های سیب بخارپز شده |
| سه‌شنبه | فرنی برنج + شیر مادر | پوره مرغ + سبزیجات | پوره سیب + هویج + برنج | تکه های هویج بخارپز شده |
| چهارشنبه | پوره گلابی + شیر مادر | پوره سیب + موز | پوره کدو + مرغ پخته | تکه های گلابی نرم |
| پنج‌شنبه | فرنی برنج + گلابی | پوره هویج + برنج | پوره سیب + آووکادو | تکه های موز نرم |
| جمعه | پوره سیب + موز | پوره مرغ + برنج + سبزیجات | پوره گلابی + هویج | تکه های کدو بخارپز شده |
| شنبه | پوره سیب + موز | پوره سیب زمینی + تخم‌مرغ (زرده تخم‌مرغ) | پوره کدو حلوایی + سیب | تکه های موز نرم |
هفته ۴ (۸ ماهگی)
| روز | صبحانه | ناهار | شام | میان وعده |
|---|---|---|---|---|
| یکشنبه | پوره سیب + گلابی | پوره سبزیجات + مرغ پخته | پوره سیب زمینی + برنج | تکه های موز نرم |
| دوشنبه | فرنی برنج + شیر خشک | پوره هویج + مرغ | پوره کدو حلوایی + آووکادو | تکه های سیب نرم |
| سه‌شنبه | پوره گلابی + شیر مادر | پوره سیب + برنج | پوره مرغ + سبزیجات | تکه های هویج بخارپز شده |
| چهارشنبه | پوره سیب + هویج | پوره سبزیجات + گوشت قرمز | پوره سیب + گلابی | تکه های موز نرم |
| پنج‌شنبه | فرنی برنج + گلابی | پوره کدو حلوایی + گلابی | پوره سیب + برنج | تکه های گلابی نرم |
| جمعه | پوره سیب + موز | پوره مرغ + برنج + سبزیجات | پوره هویج + سیب | تکه های موز نرم |
| شنبه | پوره گلابی + موز | پوره سیب زمینی + تخم‌مرغ | پوره کدو + برنج | تکه های سیب بخارپز شده |
هفته ۵ (۹ ماهگی)
| روز | صبحانه | ناهار | شام | میان وعده |
|---|---|---|---|---|
| یکشنبه | پوره موز + پنیر نرم | پوره سیب + مرغ پخته | پوره سبزیجات + برنج | تکه های موز نرم |
| دوشنبه | فرنی برنج + شیر مادر | پوره کدو حلوایی + برنج | پوره هویج + سیب | تکه های گلابی نرم |
| سه‌شنبه | پوره سیب + موز | پوره سبزیجات + مرغ پخته | پوره کدو + سیب | تکه های موز نرم |
| چهارشنبه | پوره گلابی + موز | پوره هویج + برنج | پوره سیب + آووکادو | تکه های سیب بخارپز شده |
| پنج‌شنبه | فرنی برنج + گلابی | پوره مرغ + سبزیجات + برنج | پوره سیب + کدو حلوایی | تکه های موز نرم |
| جمعه | پوره سیب + موز | پوره سیب زمینی + تخم‌مرغ | پوره مرغ + سبزیجات | تکه های هویج بخارپز شده |
| شنبه | پوره گلابی + آلو | پوره سیب + برنج | پوره کدو حلوایی + سیب | تکه های موز نرم |
هفته ۶ (۱۰ ماهگی)
| روز | صبحانه | ناهار | شام | میان وعده |
|---|---|---|---|---|
| یکشنبه | پوره موز + پنیر نرم | پوره سبزیجات + مرغ پخته | پوره سیب + آووکادو | تکه های موز نرم |
| دوشنبه | فرنی برنج + شیر خشک | پوره سیب + گلابی | پوره هویج + سبزیجات مخلوط | تکه های سیب نرم |
| سه‌شنبه | پوره سیب + موز | پوره مرغ + سبزیجات + برنج | پوره کدو حلوایی + سیب | تکه های گلابی نرم |
| چهارشنبه | پوره گلابی + شیر خشک | پوره سیب زمینی + تخم‌مرغ | پوره هویج + برنج | تکه های موز نرم |
| پنج‌شنبه | فرنی برنج + گلابی | پوره مرغ + برنج + سبزیجات | پوره سیب + کدو حلوایی | تکه های موز نرم |
| جمعه | پوره سیب + موز | پوره سیب + گلابی | پوره مرغ + سبزیجات | تکه های هویج بخارپز شده |
| شنبه | پوره سیب + گلابی | پوره کدو + مرغ | پوره سیب + برنج | تک ه‌های موز نرم |
این جدول شامل صبحانه، ناهار، شام و میان وعده‌های هفتگی برای نوزاد ۶ تا ۱۰ ماهه است. شما می‌توانید با توجه به نیاز و ذائقه کودک خود، این برنامه را تطبیق داده و مواد غذایی مناسب را به تدریج وارد رژیم غذایی نوزاد کنید.
همچنین ببینید: طرز تهیه فرنی برای نوزاد شش ماهه
غذا های انگشتی
۶ ماهگی (شروع غذا های انگشتی)
- تکه های موز یا گلابی نرم
- موز و گلابی میوه هایی نرم و قابل خوردن به صورت تکه های کوچک هستند که نوزاد می تواند آن ها را با دست بگیرد و بخورد. این میوه ها به راحتی در دهان خرد می شوند و برای شروع مناسب هستند. دقت کنید از برش امن استفاده کنید از برنامه زیر برای راهنمای برش امن می توانید استفاده کنید.
Solid Starts
برنامه ای برای معرفی غذا های جامد به نوزاد، شامل راهنمایی های ایمن برای برش و آماده سازی میوه ها و غذ اها. این برنامه ویدئوها و عکس های آموزشی دارد و برنامه غذایی و توصیه های تغذیه ای بر اساس سن نوزاد ارائه می دهد. همچنین اطلاعاتی درباره حساسیت های غذایی و غذاهای مناسب برای نوزادان در اختیار شما می گذارد.
پلتفرم: iOS و Android
- قطعات کوچک هویج بخارپز شده
- هویج بخارپز شده را به قطعات کوچک و نرم برش بزنید تا نوزاد بتواند آن را با دست بگیرد و بخورد. این غذای انگشتی می تواند شروع خوبی برای نوزادانی باشد که در حال تمرین خوردن با دست هستند.
- قطعات کوچک سیب بخارپز شده
- سیب را پخته و به قطعات کوچک برش بزنید تا نوزاد بتواند آن را با دست بخورد. سیب پخته به راحتی قابل جویدن است و طعم شیرینی دارد که اکثر نوزاد ها دوست دارند.
۷ ماهگی (توسعه مهارت‌ها)
- تکه های کوچک پنیر نرم
- پنیر هایی مانند پنیر چدار یا پنیر کاتیج که نرم هستند، می‌توانند به عنوان غذای انگشتی برای نوزاد استفاده شوند. نوزاد می‌تواند تکه های کوچک آن ها را با دست بگیرد.
- تکه های تخم‌مرغ پخته (زرده تخم مرغ)
- تخم‌مرغ پخته را به تکه های کوچک تقسیم کنید و برای نوزادان مناسب است. زرده تخم‌مرغ یکی از منابع خوب پروتئین است.
- قطعات کوچک کدو بخارپز شده
- کدو را بخارپز کرده و به تکه‌های نرم تقسیم کنید. این یک غذای انگشتی سالم و مغذی است که نوزاد می تواند آن را با دست بگیرد.
۸ ماهگی (غذاهای بیشتر و متنوع‌تر)
- گلابی یا سیب خرد شده با پوست نرم
- می توانید گلابی یا سیب را به تکه های کوچک تقسیم کنید که نوزاد راحت تر بتواند آن ها را بگیرد و بخورد. پوست میوه‌ه ا اگر نرم باشد، مشکلی برای نوزاد ایجاد نمی‌کند.
- نان کوچک یا کراکر های مناسب نوزاد
- نان هایی که برای نوزادان طراحی شده اند یا کراکر های بدون شکر و نمک می‌توانند به عنوان میان وعده یا غذای انگشتی برای نوزاد ارائه شوند.
- لوبیا یا نخود پخته شده
- لوبیا یا نخود پخته شده را می توانید به تکه های کوچک تقسیم کرده و برای نوزاد به‌عنوان غذای انگشتی سرو کنید.
۹-۱۰ ماهگی (غذاهای جامد‌تر و چالشی‌تر)
- سبزیجات ریز شده مثل اسفناج یا کلم بروکلی بخارپز
- سبزیجاتی مثل اسفناج یا کلم بروکلی را بخارپز کرده و به تکه‌های کوچک تقسیم کنید. این سبزیجات غنی از ویتامین ها هستند و می توانند به عنوان غذای انگشتی برای نوزاد استفاده شوند.
- قطعات مرغ پخته شده و ریز شده
- مرغ پخته شده را به تکه های کوچک تقسیم کنید تا نوزاد بتواند آن را با دست بگیرد و بخورد. این غذای انگشتی پروتئینی به نوزاد کمک می کند تا مهارت‌های خود را تقویت کند.
- میوه های خشک شده نرم (مثل خرما یا زردآلو)
- میوه های خشک شده که نرم و بدون شکر افزوده باشند می‌توانند به عنوان غذای انگشتی مناسب باشند. این میوه ها به راحتی در دهان نوزاد می شکنند.
نکات مهم:
- همواره هنگام استفاده از غذا های انگشتی، نظارت کنید تا نوزاد از غذ های مناسب برای سن خود استفاده کند و از خطر خفگی جلوگیری شود.
- غذا هایی که برای نوزادان ۶ ماهه به بعد مناسب است باید نرم، پخته و به اندازه های مناسب تقسیم شده باشند.
- غذ هایی که می تواند موجب خفگی شوند، مثل گردو یا سایر مغزها، به هیچ وجه نباید در دسترس نوزاد قرار بگیرند.
این میان وعد ه‌ها می توانند به نوزاد کمک کنند تا با خوردن غذای انگشتی تجربه بیشتری کسب کند و مهارت‌های حرکتی خود را تقویت کند.
همچنین ببینید: طرز تهیه ۲۰ مدل سوپ کودک