10 نکته که باید قبل از مراجعه به دکتر زنان بدانید!
مراجعه منظم به متخصص زنان و زایمان یکی از ضروری‌ترین اقدامات برای حفظ و سلامت بانوان است، اما بسیاری از خانم‌ها قبل از مراجعه به دکتر زنان دچار اضطراب می‌شوند؛ به‌ویژه اگر تجربه ناخوشایند دیگران درباره معاینات دردناک یا شرایط غیرمنتظره را شنیده باشند.
در این مطلب، چند راهنمایی‌هایی کاربردی به شما ارائه می‌کنیم تا قبل از ویزیت دکتر زنان، آمادگی جسمی و ذهنی داشته باشید. پس همراه ما باشید تا علاوه‌بر آشنایی با نحوه آمادگی، معاینات که در انتظار شما هستند را بشناسید و با اطمینان و آرامش بیشتری این مراجعه را پشت سر بگذارید.
چرا باید به دکتر زنان مراجعه کنیم؟
ممکن است برای مراجعه به متخصص زنان و زایمان، منتظر بروز علامت یا مشکل خاصی باشید؛ درحالی‌که داشتن ویزیت منظم و انجام چکاپ‌های مرتبط، نقش مهمی در پیشگیری از بیماری‌ها و سلامت شما دارد. طی ویزیت دکتر زنان، وضعیت سلامت عمومی بدن، مشکلات قاعدگی، سلامت باروری شما بررسی می‌شود و خطر ابتلا یا پیشروی بیماری‌هایی مثل سرطان دهانه رحم یا کیست تخمدان و حتی ناباروری کاهش می‌یابد.
علاوه بر این، اگر قصد بارداری دارید، به‌دنبال روش مناسبی برای پیشگیری از بارداری هستید، یا سوالاتی درباره چرخه قاعدگی، رابطه جنسی و یائسگی دارید، به دکتر زنان مراجعه کنید.
جالب است بدانید که طبق گزارش سازمان جهانی بهداشت (WHO)، بیماری‌های زنان در سال‌های ۱۹۹۰ و ۲۰۱۹ به‌عنوان دومین عامل شایع بیماری‌های غیرواگیر (از نظر تعداد موارد جدید) در میان زنان ۱۵ تا ۴۹ ساله جهان شناخته شده‌اند. این بیماری‌ها شامل مشکلاتی مانند آندومتریوز، فیبروم‌های رحمی، سندرم تخمدان پلی‌کیستیک (PCOS) و عفونت‌های لگنی هستند.
دکتر زنان چه معایناتی را انجام میدهد؟
پزشک متخصص زنان، بسته به سن، وضعیت سلامت و هدف شما از مراجعه، معاینات متفاوتی انجام میدهد. اما فرآیند معاینه زنان شامل موارد زیر است:
معاینه عمومی بدن
دکتر زنان معمولا سطح فشار خون، ضربان قلب، وزن و شاخص توده بدنی (BMI) را بررسی می‌کند. همچنین این پزشک، برای ارزیابی وضعیت عمومی بدن، احتمال بیماری دیابت یا کم‌خونی، نیاز به بررسی آزمایش‌های شما دارد.
گفت‌وگو درباره سوابق پزشکی و جنسی
دکتر زنان معمولا درباره سابقه قاعدگی، بیماری‌های زنان، روش‌های پیشگیری از بارداری و روابط جنسی از شما سوال‌هایی می‌پرسد. اگر در طی این مکالمه حساس ناخوشایندی داشتید، به خاطر بیاورید که این بخشی طبیعی و حتی ضروری از روند درمان است؛ بنابراین با صداقت کامل و بدون خجالت، به سوالات پزشک پاسخ دهید.
بررسی بیماری‌های مقاربتی (STD Testing)
اگر رابطه جنسی دارید، پزشک ممکن است آزمایش‌هایی برای بررسی بیماری‌هایی مانند HPV، کلامیدیا یا سوزاک تجویز کند. همچنین معمولا پیش از انجام آزمایش‌ها، ناحیه تناسلی را معاینه می‌کند.
معاینه ناحیه تناسلی خارجی (فرج)
پزشک متخصص زنان و زایمان، ناحیه خارجی اندام تناسلی شامل لابیا، کلیتوریس، مجرای ادرار و دهانه واژن را بررسی می‌کند تا علائم التهابی، زخم، یا توده‌ای غیرطبیعی وجود نداشته باشد.
به خاطر داشته باشید که: انجام معاینات لگنی برای بانوان زیر ۲۱ سال (درصورت نداشتن مشکلات حاد و رابطه جنسی) معمولا انجام نمی‌شود.
معاینه داخلی یا دو دستی (Bimanual Exam)
در این مرحله، پزشک با قرار دادن دو انگشت تمیز و روان‌سازی‌شده داخل واژن و لمس شکم با دست دیگر، رحم و تخمدان‌ها را از نظر وجود توده یا درد غیرعادی بررسی می‌کند. در طی این معاینه ممکن است احساس ناخوشایندی داشته باشید اما معمولا دردی احساس نمی‌کنید. البته درصورتی که احساس ناراحتی شدید داشتید، فورا به پزشک اطلاع دهید.
تست پاپ اسمیر (Pap Smear)
تست پاپ اسمیر یک آزمایش ساده و سریع است که برای غربالگری سرطان دهانه رحم انجام می‌شود. در این آزمایش، پزشک با استفاده از وسیله‌ای به نام اسپکولوم واژن را کمی باز نگه می‌دارد تا دهانه رحم قابل مشاهده شود. سپس با یک برس نرم یا وسیله‌ای مشابه، از سلول‌های سطح دهانه رحم نمونه‌برداری می‌شود. بیوپسی رحم، دردناک نیست اما ممکن است با احساس فشار یا ناراحتی همراه باشد.
توصیه می‌شود زنان از سن ۲۱ سالگی به بعد، این آزمایش را هر ۳ سال انجام دهند.
معاینه پستان
در برخی مراجعات، معاینه دستی پستان برای بررسی توده‌ها یا تغییرات مشکوک انجام می‌شود. معاینه پستان برای افراد بالای ۳۰ سال یا بانوانی که سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان سینه را دارند، انجام می‌شود.
پیشنهاد می‌شود که پیش از انجام هر معاینه، توضیحات مربوط به آن تست را از پزشک بپرسید و درصورتی که رضایت داشتید، آن را انجام دهید. قبل از مراجعه به دکتر زنان بپذیرید که هیچ سوالی بی‌اهمیت یا خجالت‌آور نیست و سلامت شما برای این متخصص اولویت دارد.
چطور برای مراجعه به دکتر زنان آماده شویم؟
قبل از مراجعه به دکتر زنان و برای دریافت بهترین نتیجه از روند معاینه، به موارد زیر دقت کنید:
۱. در دوران پریود به پزشک مراجعه نکنید
ویزیت شدن در دوره قاعدگی و خونریزی، می‌تواند روی نتیجه‌ی تست پاپ‌اسمیر یا معاینه داخلی اثر منفی داشته باشد و دقت تشخیص را کاهش دهد. بهترین زمان مراجعه به متخصص زنان و زایمان، روزهای میانی چرخه قاعدگی است.
نکته! برای بررسی مشکلات قاعدگی مانند خونریزی غیرطبیعی، منتظر پایان دوره پریود نباشید و فورا به پزشک مراجعه کنید.
۲. اصلاح موهای زائد الزامی نیست
برای مراجعه به پزشک، رعایت نظافت شخصی بسیار ضروری است اما اصلاح مو برای انجام ویزیت ضروری نیست. اگر همچنان قصد اصلاح کردن دارید، بهتر است چند روز پیش از ویزیت، موها را با قیچی یا تیغ اصلاح کنید تا پوستتان دچار التهاب یا زخم نشود.
۳. از دوش واژینال و شست‌وشوی داخلی خودداری کنید
شست‌وشوی داخلی ممکن است تعادل طبیعی باکتری‌ها و ترشحات واژن را به‌هم بزند و مانع از تشخیص صحیح عفونت‌ها و اختلالات هورمونی شود. بگذارید بدن در حالت طبیعی خود باقی بماند تا معاینه دقیق‌تری داشته باشید.
۴. رابطه جنسی نداشته باشید
تا ۴۸ ساعت قبل از ویزیت، از رابطه جنسی واژینال پرهیز کنید. رابطه ممکن است باعث تحریک بافت، تغییر محیط واژن و اختلال در نتیجه تست‌های پاپ اسمیر یا بررسی بیماری‌های ناشی مقاربتی شود. پرهیز از آن، دقت معاینه را افزایش میدهد.
۵. سوالات خود را از قبل بنویسید
ممکن است در طول معاینه به دلیل استرس یا فراموشی، نتوانید تمام سوالاتتان را مطرح کنید. بنابراین، از مدتی قبل تمام سوالاتی که درباره نظم قاعدگی، درد، پیشگیری از بارداری، رابطه جنسی یا حاملگی دارید را یادداشت کنید.
۶. سوابق پزشکی خود را همراه داشته باشید
لیست داروهای مصرفی، حساسیت‌ها، بیماری‌ها، نحوه پیشگیری از بارداری و حتی نتایج آخرین آزمایش‌ها و سونوگرافی‌ها را همراه داشته باشید. این اطلاعات به پزشک کمک می‌کند که تصمیم‌گیری دقیق‌تری درباره وضعیت شما بگیرد.
۷. سیکل پریود را ثبت کنید
دانستن تاریخ اولین و آخرین روز پریود، مدت و الگوی قاعدگی بسیار مهم است. این اطلاعات در ارزیابی هورمونی و تشخیص بیماری‌های زنان نقش کلیدی دارد. شما می‌توانید قبل از مراجعه به دکتر زنان برای ثبت دوران قاعدگی، از اپلیکیشن‌های ایرانی یا خارجی مدیریت سلامت بانوان استفاده کنید و چرخه قاعدگی، تخمک‌گذاری و پیش قاعدگی (PMS) را بهتر بشناسید.
۸. لباس راحت بپوشید
برای راحت بودن هنگام معاینه، از لباس‌های ساده و قابل تعویض مانند دامن یا شلوار راحتی استفاده کنید. پوشیدن جوراب گرم و لباس آستین بلند سبک، به شما کمک می‌کند که در صورت خنک بودن اتاق معاینه، حس بهتری داشته باشید.
۹. قبل از معاینه به دستشویی نروید
پزشک ممکن است برای بررسی‌هایی مثل عفونت ادراری یا بارداری نیاز به نمونه ادرار داشته باشد. اگر بلافاصله قبل از ورود به اتاق پزشک به سرویس بهداشتی مراجعه کنید، گرفتن نمونه دشوار می‌شود.
۱۰. خجالت نکشید و خصوصی‌ترین سوالات را بپرسید
مسائل جنسی، خارش، ترشح، بوی ناخوشایند واژن یا هر مشکلی که دارید را بدون خجالت برای پزشک شرح دهید و به خاطر داشته باشید که دکتر زنان روزانه با این مسائل سروکار دارد. بیان شفاف نگرانی‌هایتان به دکتر کمک می‌کند که مشکل را سریع‌تر تشخیص دهد.
اهمیت انتخاب دکتر زنان خوب چیست؟
دکتر زنان و زایمان، باید یک شنونده و همراه قابل اعتماد باشد که به سلامت جسمی و ذهنی شما کمک می‌کند. هر زن درباره‌ی خصوصی‌ترین مسائل بدن خود با این پزشک صحبت می‌کند و مهم‌ترین تصمیمات درمانی را به کمک او می‌گیرید. به همین انتخاب یک دکتر زنان خوب و متخصص، روی آرامش خاطر و سلامت روان شما اثر قابل توجهی دارد.
بنابراین در انتخاب دکتر زنان به نکات زیر توجه کنید:
- توانایی برقراری ارتباط انسانی و احساس امنیت و راحتی
- داشتن تجربه کافی و انتخاب درمان‌های موثر
- شنونده بودن
- داشتن رفتار حرفه‌ای و بدون قضاوت
- پاسخ‌گو و در دسترس بودن
- بررسی دقیق سوابق پزشکی شما
اگر در مراجعه‌های اولیه، این ویژگی‌ها را در متخصص زنان و زایمان دیدید، می‌توانید با اطمینان بیشتری مسیر درمان را آغاز کنید.
چطور بهترین دکتر زنان را پیدا کنیم؟
در بخش قبل درباره اهمیت انتخاب متخصص زنان صحبت کردیم؛ بنابراین، اگر در انتخاب دکتر تردید دارید و هنوز پزشک مورد نظر خود را انتخاب نکرده‌اید، می‌توانید از سامانه نوبت‌دهی اینترنتی دکتردکتر استفاده کنید. در این سامانه به لیست بهترین متخصصان زنان و زایمان هر شهر دسترسی داشته باشید و نوبت ویزیت حضوری یا آنلاین آن‌ها را دریافت کنید.
برای مثال، اگر ساکن کرج هستید و به‌دنبال پزشکی مطمئن و باتجربه می‌گردید، لیست متخصص زنان کرج در دکتردکتر به شما کمک می‌کند تا با توجه به تخصص، بررسی نظرات بیماران و دسترسی آسان به مطب، بهترین انتخاب را داشته باشید.
همچنین اگر امکان مراجعه حضوری ندارید یا پزشک مناسب را در شهرتان پیدا نکرده‌اید، می‌توانید از خدمات ویزیت آنلاین (ویزیت تلفنی، متنی یا تصویری) استفاده کنید و بدون اتلاف وقت، با پزشک مورد نظر مشورت کنید.