نیمهشعبان یکی از مبارکترین شبها و روزهای اسلامی است که در آن، ولادت حضرت مهدی (عج)، امام دوازدهم شیعیان، جشن گرفته میشود. این شب که به عنوان شب آرزوها نیز شناخته میشود، از فضیلتهای فراوانی برخوردار است و در روایات، اعمال و دعاهای ویژهای برای آن توصیه شده است. در این مقاله، با اعمال و دعاهای نیمهشب و روز نیمهشعبان آشنا می شوید.
همچنین ببینید: عکس نوشته ولادت امام زمان عج
اعمال شب نیمه شعبان
شب نیمهشعبان از بهترین شب های سال است که بعد از شب قدر، از بالاترین جایگاه برخوردار است. اعمال و عبادات این شب به شرح زیر است:
۱. غسل
غسل کردن در شب نیمه شعبان باعث تخفیف گناهان م یشود و از اعمال توصیه شده در این شب مبارک است.
۲. احیای شب نیمه شعبان با نماز و دعا و استغفار
در این شب، احیا و بیدار ماندن به نماز، دعا، و استغفار سفارش شده است. پیامبر اکرم (ص) فرمودند:
“مَن أحیا لَیلهَ العِیدِ ولَیلهَ النِّصفِ مِن شَعبانَ، لَم یَمُتْ قَلبُهُ یَومَ تَموتُ القُلوبُ.”
هر کس شب عید (فطر و قربان) و شب نیمه شعبان را احیا کند، در روزی که دلها میمیرند، دل او نخواهد مرد.
۳. زیارت امام حسین (ع)
زیارت امام حسین (ع) از افضل اعمال این شب و باعث آمرزش گناهان است. روایت شده که هر کس بخواهد با او مصافحه کند، روح ۱۲۴ هزار پیامبر زیارتکننده آن حضرت در این شب هستند.
حداقل زیارت امام حسین (ع) در این شب به این شکل است که فرد به بامی برود، به سمت راست و چپ نگاه کند، سپس سر به سوی آسمان بلند کرده و بگوید:
“اَلسَّلامُ عَلَیْکَ یا اَبا عَبْدِاللّهِ، اَلسَّلامُ عَلَیْکَ وَ رَحْمَهُاللّهِ وَ بَرَکاتُهُ.”
هر کس در هر مکان و هر زمانی امام حسین (ع) را به این کیفیت زیارت کند، امید است که ثواب حج و عمره برای او نوشته شود.
۴. خواندن دعایی که شیخ و سید نقل کردهاند و به منزله زیارت امام زمان(عج) است:
اَللّهُمَّ بِحَقِّ لَیْلَتِنا (هذِهِ) وَ مَوْلُودِها
خدایا به حق این شبى که ما در آنیم و به حق آن کس که در آن به دنیا آمده
وَ حُجَّتِکَ وَ مَوْعُودِهَا الَّتى قَرَنْتَ اِلى فَضْلِها فَضْلاً فَتَمَّتْ کَلِمَتُکَ
و حجتت و موعود آن که همراه کردى به فضیلت این شب فضیلت دیگرى و بدین سبب تمام شد کلمه تو
صِدْقاً وَ عَدْلاً لا مُبَدِّلَ لِکَلِماتِکَ وَلا مُعَقِّبَ لاِیاتِکَ نُورُکَ الْمُتَاَلِّقُ
به راستى و عدالت تغییر دهندهاى براى کلمات تو نیست و پس زنندهاى براى آیات تو نیست آن نور درخشانت
وَ ضِیاَّؤُکَ الْمُشْرِقُ وَ الْعَلَمُ النُّورُ فى طَخْیاَّءِ الدَّیْجُورِ الْغائِبُ
و آن روشنى فروزانت و آن نشانه نورانى در شب تاریک ظلمانى آن پنهان
الْمَسْتُورُ جَلَّ مَوْلِدُهُ وَ کَرُمَ مَحْتِدُهُ وَالْمَلاَّئِکَهُ شُهَّدُهُ وَاللّهُ ناصِرُهُ
غایب از انظار که ولادتش بزرگ و کریم الاصل بود و فرشتگان گواهان اویند و خدا یاور
وَ مُؤَیِّدُهُ اِذا آنَ میعادُهُ وَالْمَلاَّئِکَهُ اَمْد ادُهُ سَیْفُ اللّهِ الَّذى لا یَنْبوُ
و کمک کار او است در آن هنگام که وعدهاش برسد و فرشتگان مددکارش باشند آن شمشیر برنده خدا که کُند نشود
وَ نُورُهُ الَّذى لا یَخْبوُ وَ ذوُالْحِلْمِ الَّذى لا یَصْبوُا مَدارُ الَّدهْرِ
و نور او که خاموش نگردد و بردبارى که کار بى رویه انجام ندهد چرخ روزگار به خاطر او گردش کند
وَ نَوامیسُ الْعَصْرِ و َوُلاهُ الاْمْرِ وَالْمُنَزَّلُ عَلَیْهِمْ ما یَتَنَزَّلُ فى لَیْلَهِ
و او و پدران معصومش نوامیس هر عصر و والیان امر خدایند در شب قدر آنچه نازل شود بر ایشان نازل گردد
الْقَدْرِ وَ اَصْحابُ الْحَشْرِ وَالنَّشْرِ تَراجِمَهُ وَحْیِهِ وَ وُلاهُ اَمْرِهِ وَ نَهْیِهِ
و آنهایند صاحبان حشر و نشر و مفسران وحى خدا و سرپرستان امر و نهى او
اَللّهُمَّ فَصَلِّ عَلى خاتِمِهْم وَ قآئِمِهِمُ الْمَسْتُورِ عَنْ عَوالِمِهِمْ
خدایا پس درود فرست بر خاتم ایشان و قائمشان که در پس پرده است از عوالم آنها
اَللّهُمَّ وَ اَدْرِکَ بِنا اءَیّامَهُ وَظُهُورَهُ وَقِیامَهُ وَاجْعَلْنا مِنْ اَنْصارِهِ وَاقْرِنْ ثارَنا
خدایا ما را به روزگار او و زمان ظهور و قیامش برسان و از جمله یارانش قرارمان ده و خونخواهى ما را
بِثارِهِ وَاکْتُبْنا فى اَعْوانِهِ وَ خُلَصاَّئِهِ وَ اَحْیِنا فى دَوْلَتِهِ ناعِمینَ
به خونخواهى او مقرون گردان و نام ما را در زمره یاران و مخصوصانش ثبت فرما و ما را در دولتش شادکام
وَ بِصُحْبَتِهِ غانِمینَ وَ بِحَقِّهِ قآئِمینَ وَ مِنَ السُّوَّءِ سالِمینَ یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ
و متنعم و به همنشینیش بهرهمند و به گرفتن حقش پابرجا بدار و از بدیها بر کنارمان کن اى مهربانترین مهربانان
وَالْحَمْدُلِلّهِ رَبِّ الْعالَمینَ وَ صَلَواتُهُ عَلى سَیِّدِنا مُحَمَّدٍ
و ستایش خاص خدا پروردگار جهانیان است و درودهاى او بر آقاى ما محمد
خاتَمِ النَّبِیّینَ وَ الْمُرْسَلینَ وَ عَلى اَهْلِ بَیْتِهِ الصّادِقینَ وَ عِتْرَتِهَ
خاتم پیامبران و مرسلین و بر خاندان راستگو و عترت حقگویش باد
النّاطِقینَ وَالْعَنْ جَمیعَ الظّالِمینَ واحْکُمْ بَیْنَنا وَ بَیْنَهُمْ یا اَحْکَمَ الْحاکِمینَ؛
و از رحمت خود دور ساز تمام ستمکاران را و میان ما و ایشان داورى کن اى محکمترین حکم کنندگان .
۵. دعای تعلیم داده شده از حضرت صادق(ع) در شب نیمه شعبان
اَللّهُمَّ اَنْتَ الْحَىُّ الْقَیُّومُ الْعَلِىُّ الْعَظیمُ الْخالِقُ
خدایا تویى زنده پاینده والاى بزرگ آفریننده
الرّازِقُ الْمُحْیِى الْمُمیتُ الْبَدىَّءُ
و روزىدهنده زنده کننده و میراننده آغاز کننده
الْبَدیعُ لَکَ الْجَلالُ وَ لَکَ الْفَضْلُ وَ لَکَ الْحَمْدُ وَ لَکَ الْمَنُّ وَ لَکَ الْجُودُ
و پدید آورنده، براى تو است بزرگى و از آن تو است فضیلت و ستایش و از آن تو است نعمت و جود
وَ لَکَ الْکَرَمُ وَ لَکَ الاْمْرُ وَ لَکَ الْمَجْدُ وَ لَکَ الْشُّکْرُ وَحْدَکَ لاشَریکَ لَکَ
و خاص تو است بزرگوارى و از تو است فرمان و شوکت و خاص تو است سپاسگزارى که یگانهاى و شریکى برایت نیست
یا واحِدُ یا اَحَدُ یا صَمَدُ یا مَنْ لَمْ یَلِدْ وَ لَمْ یُولَدْ وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ
اى یگانه، اى یکتا، اى بىنیاز، اى که فرزندى ندارد و فرزند کسى نباشد و نیست برایش
کُفُواً اَحَدٌ صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَاْغفِرْ لى وَارْحَمْنى وَاکْفِنى
همتایى هیچ کس. درود فرست بر محمد و آل محمد و بیامرز مرا و به من رحم کن و کفایت کن
ما اَهَمَّنى وَاقْضِ دَیْنى وَ وَسِّعْ عَلَىَّ فى رِزْقى فَاِنَّکَ فى هذِهِ اللَّیْلَهِ
از من آنچه فکر مرا به خود مشغول کرده و قرضم را ادا کن و در روزیم گشایش ده، زیرا که تو در این شب
کُلَّ اَمْرٍ حَکیمٍ تَفْرُقُ وَ مَنْ تَشاَّءُ مِنْ خَلْقِکَ تَرْزُقُ فَارْزُقْنى وَ اَنْتَ
هر کار محکمى را از هم جدا کنى و هر یک از مخلوقات خود را بخواهى روزى دهى پس روزیم ده که تو
خَیْرُ الرّازِقینَ فَاِنَّکَ قُلْتَ وَ اَنْتَ خَیْرُ الْقاَّئِلینَ النّاطِقینَ وَاسْئَلوُا اللّهَ
بهترین روزى دهندگانى، زیرا تو خود گفتى و تو بهترین گویندگان و ناطقان هستى که فرمودى «از خدا بخواهید از فضل او »
مِنْ فَضْلِهِ فَمِنْ فَضْلِکَ اَسْئَلُ وَ اِیّاکَ قَصَدْتُ وَابْنِ نَبِیِّکَ اعْتَمَدْتُ وَ لَکَ
پس من از فضل تو مىخواهم و تو را قصد کردم و به فرزند پیمبرت اعتماد کردم و به تو
رَجَوْتُ فَارْحَمْنى یا اَرْحَمَ الرّاحِمینَ .
امیدوارم پس به من رحم کن اى مهربانترین مهربانان .
۶. خواندن دعایی که حضرت رسول صلى الله علیه و آله در این شب مى خواندند :
در اعمال شب نیمه شعبان: پیامبر خدا صلى اللّه علیه و آله در آن شب ، دعا مىکرد و مىگفت :
اللّهُمَّ اقسِم لَنا مِن خَشیَتِکَ ما یَحولُ بَینَنا وبَینَ مَعصِیَتِکَ ،
«خدایا ! چنان ترسى از خودت نصیب ما کن که مانعى میان ما و نافرمانى از تو گردد،
ومِن طاعَتِکَ ما تُبَلِّغُنا بِهِ رِضوانَکَ ،
و [نیز] چنان اطاعتى از خودت که با آن، ما را به بهشتت برسانى،
ومِن الیَقینِ ما یُهَوَّنُ عَلَینا بِهِ مُصیباتُ الدُّنیا .
و چنان یقینى که به سبب آن، [تحمّل ]مصیبتهاى (گرفتارىهاى) دنیا را بر ما آسان گردانى.
اللّهُمَّ مَتِّعنا بِأَسماعِنا وأَبصارِنا وقُوَّتِنا ما أحیَیتَنا ، وَاجعَلهُ الوارِثَ مِنّا ،
تا زندهایم، ما را از گوشهایمان و چشمهایمان و نیرویمان بهرهمند گردان و آن را وارث ما قرار ده
وَاجعَل ثَأرَنا عَلى مَن ظَلَمَنا ، وَانصُرنا عَلى مَن عادانا ،
و انتقام ما را از کسى قرار ده که به ما ستم مىکند و ما را بر هر که با ما دشمنى مىکند، پیروزى بخش.
ولا تَجعَل مُصیبَتَنا فی دینِنا ،
مصیبت ما را در دینمان قرار مده
ولا تَجعَلِ الدُّنیا أکبَرَ هَمِّنا ولا مَبلَغَ عِلمِنا ،
و دنیا را بزرگترین همّ و غم ما و نهایت دانش و شناخت ما قرار مده
ولا تُسَلِّط عَلَینا مَن لا یَرحَمُنا ، بِرَحمَتِکَ یا أرحَمَ الرّاحِمینَ .
و کسى را که به ما رحم نمىکند، بر ما مسلّط مگردان».
و این دعاى جامع کاملى است و خواندن آن در اوقات دیگر نیز غنیمت است و از عوالى اللئالى نقل شده که حضرت رسول صَلَّى اللَّهِ عَلِیهِ وَ اله همیشه این دعا را مىخواندند .
۷. دعای کمیل
خواندن دعای کمیل از اعمال سفارششده در این شب است. این دعا با کلمات عمیق معنوی خود، انسان را به سوی خداوند نزدیکتر میکند.
۸. دعای افتتاح
دعای افتتاح، یکی دیگر از دعاهای مهم شب نیمهشعبان است که از مفاتیح الجنان نقل شده است. متن کامل این دعا را میتوانید در بخش دعاهای این مقاله بیابید.
۹. زیارت امام حسین (ع)
۱۰. قرائت قرآن
تلاوت قرآن کریم، خصوصسورههای یس، الرحمن و دخان در این شب بسیار توصیه شده است.
۱۱. ذکر های مخصوص شب نیمهشعبان
- “سبحان الله.”
- “الحمد لله.”
- “لا اله الا الله.”
- “الله اکبر.”
۱۲. نماز مخصوص
در کتاب مصباح، شیخ طوسی از ابویحیی نقل کرده است که در ضمن روایتی در فضیلت شب نیمه شعبان، حضرت صادق (علیهالسلام) فرمودند: پس از ادای نماز عشاء، دو رکعت نماز بخوان که در رکعت اول سوره حمد و سوره “قُلْ یَا أَیُّهَا الْکَافِرُونَ” و در رکعت دوم سوره حمد و سوره “توحید” خوانده شود. پس از سلام، تسبیحات حضرت زهرا (سلاماللهعلیها) گفته شود. سپس این دعا را بخوان:
یا مَنْ اِلَیْهِ مَلْجَاءُ الْعِبادِ فِى الْمُهِمّاتِ وَ اِلَیْهِ یَفْزَعُ الْخَلْقُ فىِ الْمُلِمّاتِ
اى که به سوى او است پناه بندگان در کارهاى اندوه خیز و به سوى او پناه برند خلایق در پیش آمدهاى ناگوار
یا عالِمَ الْجَهْرِ وَالْخَفِیّاتِ وَ یا مَنْ لا تَخْفى عَلَیْهِ خَواطِرُ الاْوْهامِ
اى داناى آشکار و نهان و اى که بر او پنهان نماند اندیشههایى که در دلها افتد
وَ تَصَرُّفُ الْخَطَراتِ یا رَبَّ الْخَلایِقِ وَالْبَرِیّاتِ یا مَنْ بِیَدِهِ مَلَکُوتُ
و تصرف کردن آن خاطرات اى پروردگار خلایق و آفریدگان اى که ملکوت
الاْرَضینَ وَالسَّمواتِ اَنْتَ اللّهُ لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ اَمُتُّ اِلَیْکَ بِلا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ
زمینها و آسمانها به دست او است تویى خدایى که معبودى جز تو نیست به سویت توسل جویم به کلمه «لا اله الا انت »
فَیا لا اِلهَ اِلاّ اَنْتَ اجْعَلْنى فى هِذِهِ اللَّیْلَهِ مِمَّنْ نَظَرْتَ اِلَیْهِ
پس اى خدایى که معبودى جز تو نیست بگردان مرا در این شب از کسانى که به سویش نگریسته و مورد
فَرَحِمْتَهُ وَ سَمِعْتَ دُعاَّئَهُ فَاَجَبْتَهُ وَ عَلِمْتَ اسْتِقالَتَهُ فَاَقَلْتَهُ
رحم خویش قرارش داده و دعایش شنیده و اجابت کرده و پشیمانیش را دانسته پس او را پذیرفتهاى
وَ تَجاوَزْتَ عَنْ سالِفِ خَطیئَتِهِ وَ عَظیمِ جَریرَتِهِ فَقَدِ اسْتَجَرْتُ بِکَ
و از خطاهاى گذشتهاش و گناه بزرگش در گذشتهاى پس من از گناهانم به تو پناهنده شده
مِنْ ذُنُوبى وَ لَجَاْتُ اِلَیْکَ فى سَتْرِ عُیُوبى اَللّهُمَّ فَجُدْ عَلَىَّ بِکَرَمِکَ
و به تو ملتجى گشتهام در این که عیوبم را بپوشانى خدایا پس جود کن بر من به کرم خود
وَ فَضْلِکَ وَاحْطُطْ خَطایاىَ بِحِلْمِکَ وَ عَفْوِکَ وَ تَغَمَّدْنى فى هذِهِ
و فضلت و بریز خطاهاى مرا به بردبارى و گذشت خویش و فراگیر مرا در این
اللَّیْلَهِ بِسابِغِ کَرامَتِکَ وَاجْعَلْنى فیها مِنْ اَوْلِیاَّئِکَ الَّذینَ اجْتَبَیْتَهُمْ
شب به فراوان کرمت و بگردان مرا در این شب از آن دوستانت که آنان را براى طاعت خویش برگزیده
لِطاعَتِکَ وَاخْتَرْتَهُمْ لِعِبادَتِکَ وَ جَعَلْتَهُمْ خالِصَتَکَ وَ صِفْوَتَکَ
و براى پرستشت انتخاب فرمودى و ایشان را جزء خاصان درگاه و برگزیدگانت قرار دادى
اَللّهُمَّ اجْعَلْنى مِمَّنْ سَعَدَ جَدُّهُ وَ تَوَفَّرَ مِنَ الْخَیْراتِ حَظُّهُ وَاجْعَلْنى مِمَّنْ
خدایا بدار مرا از آن کسانى که کوشش به جایى رسیده و از نیکیها بهره فراوان نصیبش گشته و مرا از کسانی قرار ده
سَلِمَ فَنَعِمَ وَ فازَ فَغَنِمَ وَاکْفِنى شَرَّ ما اَسْلَفْتُ وَاعْصِمْنى مِنَ الاِْزدِیادِ
که تندرست شده و متنعم و رستگار و بهرهمند گشته و کفایت کن مرا از شر آنچه کردهام و نگاهم دار از افزودن
فى مَعْصِیَتکَ وَ حَبِّبْ اِلَىَّ طاعَتَکَ وَ ما یُقَرِّبُنى مِنْکَ وَ یُزْلِفُنى عِنْدَکَ
در نافرمانیت و دوست گردان نزد من فرمانبرداریت را و آنچه مرا به تو نزدیک و مقرب درگاهت گرداند
سَیِّدى اِلَیْکَ یَلْجَاءُ الْهارِبُ وَ مِنْکَ یَلْتَمِسُ الطّالِبُ وَ عَلى کَرَمِکَ
آقاى من به سوى تو پناه آرد شخص گریز پاى و از تو عاجزانه طلب کند جوینده و بر کرم تو
یُعَوِّلُ الْمُسْتَقیلُ التّائِبُ اَدَّبْتَ عِبادَکَ بالتَّکَرُّمِ وَ اَنْتَ اَکْرَمُ الاْکْرَمینَ
تکیه کند شخص عذرخواه و توبه کننده ادب کردى بندگانت را به کرم ورزى به آنها و تو کریمترین کریمانى
وَ اَمَرْتَ بِالْعَفْوِ عِبادَکَ وَ اَنْتَ الْغَفُورُ الرَّحیمُ اَللّهُمَّ فَلا تَحْرِمْنى
و تو خود به بندگانت دستور گذشت دادى و خود آمرزنده و مهربانى خدایا پس مرا از آنچه از
ما رَجَوْتُ مِنْ کَرَمِکَ وَلا تُؤْیِسْنى مِنْ سابِغِ نِعَمِکَ وَلا تُخَیِّبْنى مِنْ
کرمت امید دارم محرومم مکن و از نعمتهاى ریزانت مایوسم مدار و از بهرههاى فراوانت که در
جَزیلِ قِسَمِکَ فى هذِهِ اللَّیْلَهِ لاِهْلِ طاعَتِکَ وَاجْعَلْنى فى جُنَّهٍ مِنْ
این شب براى فرمانبردارانت مقرر داشتهاى بىبهرهام مساز و مرا در پناهگاه محکمى از آزار مخلوقات
شِرارِ بَرِیَّتِکَ رَبِّ اِنْ لَمْ اَکُنْ مِنْ اَهْلِ ذلِکَ فَاَنْتَ اَهْلُ الْکَرَمِ وَالْعَفْوِ
شرورت قرار ده پروردگارا اگر من چنین شایستگى ندارم ولى تو شایسته کرم و گذشت و
وَالْمَغْفِرَهِ وَ جُدْ عَلَىَّ بِما اَنْتَ اَهْلُهُ لا بِما اَسْتَحِقُّهُ فَقَدْ حَسُنَ ظَنّى
آمرزشى و فرو ریز بر من بدانچه تو شایسته آنى نه بدانچه من سزاوار آنم، زیرا به راستى گمان من نیک است
بِکَ وَ تَحَقَّقَ رَجاَّئى لَکَ وَ عَلِقَتْ نَفْسى بِکَرَمِکَ فَاَنْتَ اَرْحَمُ الرّاحِمینَ وَ اَکْرَمُ الاْکْرَمینَ
و امیدم درباره تو محکم شده و جانم به سر رشته کرم تو آویخته است پس تویى مهربانترین مهربانان و کریمترین کریمان
اَللّهُمَّ وَاخْصُصْنى مِنْ کَرَمِکَ بِجَزیلِ
خدایا مرا مخصوص بدار از کرم خویش به بهرههاى فراوان
قِسَمِکَ وَاَعُوذُ بِعَفْوِکَ مِنْ عُقُوبَتِکَ وَاغْفِر لِىَ الَّذنْبَ الَّذى یَحْبِسُ عَلَىَّ الْخُلُقَ
و تقسیمهاى شایانت و از کیفر تو به عفوت پناه مىبرم و بیامرز برایم آن گناهى را که عادت بد (مانند دروغ) را بر من حبس کند
وَ یُضَیِّقُ عَلىَّ الرِّزْقَ حَتّى اَقُومَ بِصالِحِ رِضاکَ وَ اَنْعَمَ
و روزى را بر من تنگ سازد تا من به خشنودى شایسته تو اقدام کنم و به عطاى فراوانت
بِجَزیلِ عَطاَّئِکَ وَاَسْعَدَ بِسابِغِ نَعْماَّئِکَ فَقَدْ لُذْتُ بِحَرَمِکَ
متنعم گردم و به نعمتهاى بسیارت خوشبخت شوم، زیرا من به آستان تو پناه آوردم
وَ تَعَرَّضْتُ لِکَرَمِکَ وَاسْتَعَذْتُ بِعَفْوِکَ مِنْ عُقُوبَتِکَ وَ بِحِلْمِکَ مِنْ
و به کرم تو آویختم و به گذشت تو پناه جستم از ترس کیفرت و به بردباریت پناه جستم از
غَضَبِکَ فَجُدْ بِما سَئَلْتُکَ وَاَنِلْ مَا الْتَمَسْتُ مِنْکَ اَسْئَلُکَ بِکَ لابِشَىءٍ هُوَ اَعْظَمُ مِنْکَ
خشمت پس به من عطا کن آنچه را از تو خواستم و به من برسان آنچه را از تو خواهش کردم تو را به خودت سوگند دهم، چون چیزى از تو بزرگتر نیست .
این دعا به درگاه خداوند است که در آن از ایشان خواسته م یشود تا بندگان خود را از نگرانیها و گناهانشان آزاد کرده، به آنها رحم کند و دعاهای آنان را اجابت نماید. متن دعا ادامه مییابد و شامل درخواستهایی برای عفو، کرم، و فضل الهی در شبهای مقدس است.
در نهایت، پس از قرائت این دعا، فرد به سجده می رود و ذکرهایی مانند «یا رَبِّ»، «یا اللَّهُ»، «لا حَوْلَ وَلا قُوَّهَ إِلَّا بِاللّهِ»، «ما شَاءَ اللَّهُ»، و صلوات بر پیامبر و اهل بیت ایشان م یفرستد و حاجات خود را از خداوند طلب میکند.
همچنین ببینید:متن کوتاه و طولانی برای امام زمان (عج)
صلوات شعبانیه متن و صوتی
در هر روز از ماه شعبان، در وقت زوال (ظهر شرعی) و در شب نیمه شعبان، این صلوات را که از حضرت زین العابدین (علیهالسلام) روایت شده است، بخوانید:
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
خدایا درود فرست بر محمد و آلش
شَجَرَهِ النُّبُوَّهِ وَ مَوْضِعِ الرِّسَالَهِ وَ مُخْتَلَفِ الْمَلاَئِکَهِ وَ مَعْدِنِ الْعِلْمِ وَ أَهْلِ بَیْتِ الْوَحْیِ
که درخت نبوتند و محل رسالت و جایگاه رفت و آمد فرشتگان و معدن علم و حکمت و خاندان و حى اند
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
خدایا درود فرست بر محمد (ص) و آلش
الْفُلْکِ الْجَارِیَهِ فِی اللُّجَجِ الْغَامِرَهِ یَأْمَنُ مَنْ رَکِبَهَا وَ یَغْرَقُ مَنْ تَرَکَهَا
که آنان کشتى دریاى معرفتند و روان در اعماق آن دریا هر کس بر آن کشتى در آید از غرق ایمن است و هر کس در نیاید، به دریاى هلاکت غرق خواهد شد
الْمُتَقَدِّمُ لَهُمْ مَارِقٌ وَ الْمُتَأَخِّرُ عَنْهُمْ زَاهِقٌ وَ اللاَّزِمُ لَهُمْ لاَحِقٌ
هر کس بر آنها تقدم جوید از دین خارج شود و هر کس از آنان عقب ماند نابود گردد و هر کس همراه آنان باشد ملحق به آنها خوهد شد
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
خدایا درود فرست بر محمد و آلش
الْکَهْفِ الْحَصِینِ وَ غِیَاثِ الْمُضْطَرِّ الْمُسْتَکِینِ وَ مَلْجَإِ الْهَارِبِینَ وَ عِصْمَهِ الْمُعْتَصِمِینَ
که حصار محکم امتند و فریادرس بیچارگان و درماندگان و پناه گریختگان و نگهبان عصمت طلبان اند
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
خدایا درود فرست بر محمد (ص) و آلش
صَلاَهً کَثِیرَهً تَکُونُ لَهُمْ رِضًى وَ لِحَقِّ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ أَدَاءً وَ قَضَاءً بِحَوْلٍ مِنْکَ وَ قُوَّهٍ یَا رَبَّ الْعَالَمِینَ
درود بسیار که آن درود موجب خشنودى آنها باشد و اداى حق آنها بر ما شود به حول و قوه تو اى خداى عالمیان
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
خدایا درود فرست بر محمد (ص) و آلش
الطَّیِّبِینَ الْأَبْرَارِ الْأَخْیَارِ الَّذِینَ أَوْجَبْتَ حُقُوقَهُمْ وَ فَرَضْتَ طَاعَتَهُمْ وَ وِلاَیَتَهُمْ
که پاکان و نیکان و برگزیدگان عالمند که بر ما واجب کردى حقوقشان را و طاعت و محبتشان را فرض نمودى
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ
خدایا درود فرست بر محمد و آلش
وَ اعْمُرْ قَلْبِی بِطَاعَتِکَ وَ لاَ تُخْزِنِی بِمَعْصِیَتِکَ
و قلب مرا به طاعتت پر نور و معمور ساز و مرا به عصیان خود رسوا و خوار مگردان
وَ ارْزُقْنِی مُوَاسَاهَ مَنْ قَتَّرْتَ عَلَیْهِ مِنْ رِزْقِکَ بِمَا وَسَّعْتَ عَلَیَّ مِنْ فَضْلِکَ
و روزیم کن که مواسات کنم با فقیران که رزقشان تنگ نمودى به وسعتى که از فضل و کرمت به من عطا کردى
وَ نَشَرْتَ عَلَیَّ مِنْ عَدْلِکَ وَ أَحْیَیْتَنِی تَحْتَ ظِلِّکَ
تا عدالت تو را منتشر گردانم و مرا زنده بدار در سایه عنایتت
وَ هَذَا شَهْرُ نَبِیِّکَ سَیِّدِ رُسُلِکَ شَعْبَانُ الَّذِی حَفَفْتَهُ مِنْکَ بِالرَّحْمَهِ وَ الرِّضْوَانِ
و این است شعبان ماه رسولت سید پیغمبران که این ماه را به رحمت و رضا و خوشنودیت در پوشیده اى
الَّذِی کَانَ رَسُولُ اللَّهِ صَلَّى اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ وَ (سَلَّمَ) یَدْأَبُ فِی صِیَامِهِ وَ قِیَامِهِ
و رسولت صلى الله علیه و آله و سلم جهد و کوشش بسیار به نماز و روزه
فِی لَیَالِیهِ وَ أَیَّامِهِ بُخُوعاً لَکَ فِی إِکْرَامِهِ وَ إِعْظَامِهِ إِلَى مَحَلِّ حِمَامِهِ
در شبها و روزهاى این ماه داشت و براى فروتنى به درگاه تو این ماه را تا به آخر محترم و گرامى مى داشت
اللَّهُمَّ فَأَعِنَّا عَلَى الاِسْتِنَانِ بِسُنَّتِهِ فِیهِ وَ نَیْلِ الشَّفَاعَهِ لَدَیْهِ
اى خدا پس تو ما را هم یارى فرما بر پیروى سنتش و به شفاعتش نایل گردان
اللَّهُمَّ وَ اجْعَلْهُ لِی شَفِیعاً مُشَفَّعاً وَ طَرِیقاً إِلَیْکَ مَهْیَعاً
خدایا و حضرتش را براى من شفیع مقبول الشفاعه قرار ده و طریق مستقیم هموار بسوى خود گردان
وَ اجْعَلْنِی لَهُ مُتَّبِعاً حَتَّى أَلْقَاکَ یَوْمَ الْقِیَامَهِ عَنِّی رَاضِیاً وَ عَنْ ذُنُوبِی غَاضِیاً
و مرا پیرو آن بزرگوار ساز تا روزى که تو را ملاقات مى کنم که روز قیامت است در آن روز از من خوشنود باشى و از گناهانم چشم پوشى
قَدْ أَوْجَبْتَ لِی مِنْکَ الرَّحْمَهَ وَ الرِّضْوَانَ وَ أَنْزَلْتَنِی دَارَ الْقَرَارِ وَ مَحَلَّ الْأَخْیَارِ
در حالى که لطف و رحمتت را بر من حتم فرموده و مرا در منزل همیشگى بهشت ابد که محل خوبان است منزل دهى.
اعمال روز نیمه شعبان
در روز نیمهشعبان نیز اعمال متعددی توصیه شده است که شامل موارد زیر میباشد:
۱. روزه گرفتن
روزه در روز نیمهشعبان بسیار سفارش شده و دارای اجر فراوانی است.
۲. خواندن زیارت آلیاسین
زیارت آلیاسین به عنوان یکی از زیارتهای مربوط به امام زمان (عج) از اهمیت زیادی برخوردار است.
۳. صدقه دادن
انجام صدقه و کمک به نیازمندان در این روز، از اعمالی است که باعث جلب رضایت خداوند و افزایش برکت در زندگی میشود.
۴. نماز جعفر طیار
نماز جعفر طیار نیز از اعمال مستحب در این روز مبارک است که ثواب بسیاری دارد.
نماز مخصوص شب نیمه شعبان برای برآورده شدن حاجات
نماز چهار رکعتی بین نماز مغرب و عشا در شب پانزدهم شعبان از نمازهای مستحب است که به طور ویژه برای برآورده شدن حاجات دنیا و آخرت خوانده میشود. در این نماز، فرد در هر رکعت سوره “حمد” را یک مرتبه و سوره “قل هو الله احد” را ده مرتبه (در برخی روایات یازده مرتبه) میخواند.
پس از اتمام نماز، دعاهایی به شرح زیر خوانده میشود:
- یا ربِّ اغْفِرْ لَنا (۱۰ مرتبه)
- یا ربِّ ارْحَمْنا (۱۰ مرتبه)
- یا ربِّ تُبْ عَلَینا (۱۰ مرتبه)
- قل هو الله احد (۲۱ مرتبه)
- سُبْحَانَ الَّذِی یُحْیِی الْمَوْتى وَ یُمِیتُ الْأَحْیاءَ وَ هُوَ عَلى کُلِّ شَیْءٍ قَدِیر (۱۰ مرتبه)
در روایت آمده است که کسی که این نماز را با اخلاص و توجه بخواند، خداوند دعاهای او را اجابت کرده و حاجات دنیا و آخرتش برآورده میشود. همچنین خداوند نامه عملش را به دست راستش میدهد و تا سال آینده در حفظ و رحمت خداوند خواهد بود.
همچنین بببیند: تولد امام زمان چی روزی است ۱۴۰۳؟
اعمال نیمه شعبان آیت الله بهجت
ماه های رجب و شعبان، به غیر از ماه رمضان، ویژگی خاصی دارند؛ زیرا در این دو ماه دعاهایی با مضامین بسیار عالی از اهل بیت (علیهمالسلام) نقل شده است. این دعاها از نظر محتوا و معنا بسیار عمیق و باارزش هستند.
یکی از دعاهای برجستهای که در ماه شعبان آمده، صلوات شعبانیه است. این صلوات که در زمان زوال (ظهر) به ویژه خوانده میشود، ویژگی خاصی دارد که میتوان آن را در هر زمانی خواند و تنها مختص به زمان خاصی نیست. این صلوات، از جمله دعاهایی است که به عمق ولایت و ارتباط معنوی با اهل بیت اشاره دارد و خواندن آن نشانگر محبت و ارتباط خاص با آنهاست.
در نیمه شعبان نیز این صلوات در کتاب “اقبال الاعمال” با تغییرات جزئی نقل شده است که نشاندهنده اهمیت آن در نمازهای مختلف است.
دعای دیگری که در ماه شعبان بهویژه مشهور است، مناجات شعبانیه است که سید ابن طاووس آن را از ائمه نقل کردهاند. این مناجات با مضامین عالی، مورد توجه بسیاری از شیعیان قرار گرفته است.
مفهوم دعاها و مناجاتهای اهل بیت (علیهمالسلام) برای شیعیان، فخر بزرگی به شمار میرود. چرا که این دعاها با مضامین عمیق و معنوی خود، در حقیقت معیاری برای شناخت بهتر از خالق و مخلوق بهویژه در کلام اهل بیت هستند.
افسوس برای کسانی که این کلمات را میخوانند، اما معنای عمیق آنها را درک نمیکنند. این دعاها نه تنها برای تهذیب نفس و رسیدن به کمالات معنوی، بلکه برای افزایش محبت و ارتباط با اهل بیت و خداوند است. برای کسانی که این دعاها را جدی نمیگیرند، لازم است که به عمق معانی آنها توجه بیشتری داشته باشند.
فضیلت نیمه شعبان در روایات
در احادیث و روایات اسلامی، شب نیمهشعبان به عنوان شبی که در آن تقدیر انسانها نوشته میشود، معرفی شده است. پیامبر اکرم (ص) در این باره فرمودند: در شب نیمهشعبان، خداوند به اندازه موی گوسفندان قبیله بنیکلب بندگان خود را می بخشد.
همچنین ببینید: طریقه خواندن نماز جعفر طیار
نتیجه گیری
نیمهشعبان، فرصتی بینظیر برای عبادت و نزدیکی به خداوند است. با انجام اعمال و دعاهای ویژه این شب و روز، میتوان از برکات بیشمار آن بهرهمند شد. توصیه میشود از این فرصت گرانبها برای طلب آمرزش، برآورده شدن آرزوها، و تقرب به درگاه الهی نهایت استفاده را ببرید.