ماه مبارک رمضان، فرصتی ویژه برای راز و نیاز با خداوند متعال است. یکی از دعاهای مشهور این ماه، دعای «یا علی یا عظیم» است که پس از نماز های واجب خوانده می شود. این دعا سرشار از معانی توحیدی، ذکر عظمت خداوند و درخواست رحمت و بخشش الهی است. در این مقاله، به بررسی متن، ترجمه و فضیلت های این دعا می پردازیم.
همچنین ببینید: دعای عهد
متن دعای یا علی یا عظیم
دعای «یا علی یا عظیم» یکی از دعاهای معروفی است که در کتاب های معتبر حدیثی مانند اقبال الأعمال اثر سید بن طاووس و مصباح اثر کفعمی نقل شده است. متن کامل این دعا به شرح زیر است:
متن عربی دعا
یَا عَلِیُّ یَا عَظِیمُ یَا غَفُورُ یَا رَحِیمُ أَنْتَ الرَّبُّ الْعَظِیمُ
الَّذِی لَیْسَ کَمِثْلِهِ شَیْءٌ وَ هُوَ السَّمِیعُ الْبَصِیرُ
وَ هَذَا شَهْرٌ عَظَّمْتَهُ وَ کَرَّمْتَهُ وَ شَرَّفْتَهُ وَ فَضَّلْتَهُ عَلَى الشُّهُورِ
وَ هُوَ الشَّهْرُ الَّذِی فَرَضْتَ صِیَامَهُ عَلَیَّ وَ هُوَ شَهْرُ رَمَضَانَ
الَّذِی أَنْزَلْتَ فِیهِ الْقُرْآنَ هُدًى لِلنَّاسِ وَ بَیِّنَاتٍ مِنَ الْهُدَى وَ الْفُرْقَانِ
وَ جَعَلْتَ فِیهِ لَیْلَهَ الْقَدْرِ وَ جَعَلْتَهَا خَیْراً مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ
فَیَا ذَا الْمَنِّ وَ لاَ یُمَنُّ عَلَیْکَ مُنَّ عَلَیَّ بِفَکَاکِ رَقَبَتِی مِنَ النَّارِ
فِیمَنْ تَمُنُّ عَلَیْهِ وَ أَدْخِلْنِی الْجَنَّهَ بِرَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ
ترجمه فارسی دعا
ای بلندمرتبه، ای بزرگ، ای آمرزنده، ای مهربان، تویی پروردگار بزرگی که هیچ چیزی مانند او نیست و او شنوا و بیناست.
این ماهی است که آن را بزرگ، گرامی، شریف و برتر از سایر ماه‌ها قرار دادی.
این همان ماهی است که روزه‌اش را بر من واجب کردی؛ ماه رمضان، ماهی که در آن قرآن را نازل کردی، هدایتی برای مردم و نشانه‌های روشنی از راهنمایی و فرقان.
در این ماه، شب قدر را قرار دادی و آن را بهتر از هزار ماه ساختی.
پس ای صاحب نعمت که بر تو منتی نیست، بر من منت بگذار و مرا از آتش رها کن، در میان کسانی که بر آنان منت می‌نهی، و مرا به رحمتت وارد بهشت گردان، ای مهربان‌ترین مهربانان.
دعای «یا علی و یا عظیم» در ماه مبارک رمضان
یکی از دعا های مشهور و معروف که از گذشته تا امروز در میان مومنان ماندگار بوده و خواندن آن در لحظات افطار بسیار سفارش شده است، دعای «یا علی و یا عظیم» است. این دعا از امام صادق (علیه‌السلام) و امام موسی کاظم (علیه‌السلام) روایت شده که گفته اند این دعا باید بعد از هر نماز فریضه در ماه رمضان خوانده شود.
محتوای دعای یا علی و یا عظیم
این دعا با چهار اسم از اسماء عظیم الهی شروع می‌شود:
یا علیّ، یا عظیم، یا غفور، یا رحیم
این چهار اسم تصادفی انتخاب نشده اند، بلکه متناسب با نیازها و حالات مختلف انسان تنظیم شده‌اند. از میان ۱۰۰۰ اسم الهی، این چهار اسم به طور خاص برای ما انتخاب شده اند.
- «علی»: این اسم در سجده‌ها نیز به‌کار می‌رود و به معنای علوّ و بلندی است. با این اسم، ما به عظمت و بلندمرتبه بودن خداوند توجه می‌کنیم.
- «عظیم»: این اسم در رکوع نیز گفته می‌شود و نشان دهنده عظمت و جلال الهی است.
پس از بیان این دو اسم مقدس، «یا علی یا عظیم»، ادامه دعا با دو اسم دیگر ادامه می‌یابد:
- «غفور»: اشاره به بخشش و آمرزش خداوند دارد.
- «رحیم»: به معنای رحمت و مهربانی الهی است.
همچنین ببینید: دعای سریع الاجابه برای شفای مریض
چرا این چهار اسم؟
این چهار اسم الهی، ساختار دعا را برای ما مشخص می‌کند. به‌وسیله این اسامی، ما در می‌زنیم تا درِ دعا به روی‌مان باز شود. در واقع، این چهار اسم، نیازهای حقیقی و درخواست‌های ما را براساس مصلحت‌های دنیوی و اخروی تنظیم می‌کنند و به‌وسیله آن‌ها، از خداوند به‌دنبال هدایت، آمرزش، رحمت و قرب الهی خواهیم بود.
حضرت امام رضا علیه السلام فرموده اند:
حضرت امام رضا علی ه‌السلام فرموده‌اند که خداوند برای خود نام‌هایی انتخاب کرده که با آن ها خوانده می شود. نخستین نام «العلیّ العظیم» است، زیرا خداوند از هر چیز بزرگ‌تر و برتر است.
معنی و مفهوم ذکر «یا علی یا عظیم»
- «علی» به معنای «بلن دمرتبه» است که نشان دهنده عظمت خداوند است.
- «عظیم» به معنای «بزرگ» است که اشاره به بی کرانی و بزرگی خداوند دارد.
این ذکر با توجه به معانی عمیق آن، انسان را به یاد عظمت خداوند می‌اندازد و باعث نزدیکی بیشتر به او می‌شود.
اثر مداومت بر ذکر
حضرت امام رضا علیه‌السلام فرموده‌اند که اگر فرد مؤمنی با نیت خالص و توجه به معانی «یا علی یا عظیم» مداومت کند، به مرتبه‌ای از منزلت و قدر خواهد رسید.
همچنین ببینید: دعای فروش ماشین
فضیلت های دعای یا علی یا عظیم
۱. ستایش صفات الهی
این دعا با ذکر صفات جلال و جمال خداوند آغاز می‌شود. عبارات «یا علی یا عظیم» نشان‌دهنده بزرگی و عظمت پروردگار است و یادآوری می کند که هیچ چیز هم‌مرتبه با خداوند نیست. همچنین، الفاظ «یا غفور یا رحیم» تاکید بر رحمت و مغفرت الهی دارد که در ماه رمضان، درهای آن بیش از پیش به روی بندگان گشوده شده است.
۲. اشاره به عظمت ماه رمضان
در بخش دوم دعا، ماه رمضان به عنوان ماه بزرگ و گرامی معرفی شده است. این دعا تأکید می‌کند که خداوند این ماه را از سایر ماه‌ها برتر دانسته و در آن، قرآن کریم را به عنوان هدایت برای مردم نازل کرده است.
۳. جایگاه شب قدر
این دعا همچنین اشاره‌ای ویژه به شب قدر دارد که بهتر از هزار ماه است. شب قدر، شبی است که سرنوشت انسان ها رقم می‌خورد و فرصت مغفرت و نزدیکی به خداوند بیش از هر زمان دیگری فراهم است.
۴. درخواست نجات از آتش و ورود به بهشت
در پایان این دعا، از خداوند درخواست می‌شود که بندگانش را از آتش دوزخ رهایی بخشیده و به بهشت داخل کند. این مضمون، اهمیت طلب مغفرت و توبه را در ماه رمضان نشان می دهد.
زمان و نحوه خواندن دعای «یا علی یا عظیم»
مطابق روایات، این دعا پس از هر نماز واجب در ماه رمضان خوانده می شود. اما برخی علما نیز توصیه کرده اند که در سحرها و هنگام افطار نیز می توان آن را زمزمه کرد.
روش خواندن دعا
۱. پس از پایان نمازهای واجب در ماه رمضان، به سمت قبله نشسته و با حضور قلب این دعا را بخوانید.
۲. در حین خواندن دعا، به معانی آن توجه کنید و از خداوند طلب مغفرت و هدایت نمایید.
۳. می توانید پس از قرائت دعا، حاجات و دعا های شخصی خود را نیز از خداوند درخواست کنید.
تاثیرات معنوی خواندن این دعا
- افزایش خشوع و خضوع در برابر خداوند
- تقویت ایمان و توکل به پروردگار
- طلب آمرزش و بخشش گناهان
- افزایش محبت و ارتباط معنوی با خداوند
- درک بیشتر از فضیلت های ماه رمضان و شب قدر
همچنین ببینید: طریقه ختم دعای یستشیر برای حاجت
دانلود فایل صوتی دعای یا علی یا عظیم
دعای یا علی یا عظیم از فرهمند
دعای یا علی یا عظیم قدیمی از موسوی قهار
دعای یا علی یا عظیم از مهدی سماواتی
دعای یا علی یا عظیم کودکانه
دانلود PDF دعای یا علی یا عظیم
دانلود PDF دعای یا علی یا عظیم
نتیجه گیری
دعای «یا علی یا عظیم» یکی از ارزشمند ترین دعا های ماه رمضان است که یادآور عظمت پروردگار، فضیلت های این ماه و اهمیت شب قدر می‌باشد. این دعا، فرصتی برای طلب مغفرت، رهایی از آتش دوزخ و ورود به بهشت است. با خواندن این دعا، می توان به قرب الهی نزدیک تر شد و از برکات این ماه عزیز بهره‌مند گردید.