علائم سکته مغزی | سکته خفیف، خاموش، پیشگیری و مراقبت‌ های بعد از آن

علائم سکته مغزی

سکته مغزی یکی از فوریت‌ های پزشکی است که در اثر انسداد یا پارگی عروق مغزی رخ می‌دهد. تشخیص زود هنگام علائم سکته مغزی می‌ تواند جان فرد را نجات دهد و از عوارض شدید جلوگیری کند. در این مقاله، به بررسی علائم سکته مغزی، سکته مغزی خفیف، سکته خاموش و مراقبت‌های لازم پس از سکته خواهیم پرداخت.

همچنین ببینید: راز های شگفت‌ انگیز لاغری بدون ورزش


علائم سکته مغزی که نباید نادیده بگیرید

علائم سکته مغزی معمولا به‌ طور ناگهانی بروز می‌کنند. برخی از مهم‌ترین علائم آن عبارت‌ اند از:

  • ضعف یا بی‌حسی در یک طرف بدن: معمولا در دست، پا یا صورت احساس بی‌حسی یا ضعف ایجاد می‌ شود.
  • اختلال در تکلم و درک گفتار: فرد ممکن است دچار مشکل در صحبت کردن یا درک جملات شود.
  • اختلال در بینایی: کاهش ناگهانی بینایی در یک یا هر دو چشم اتفاق می‌افتد.
  • سرگیجه و عدم تعادل: ممکن است فرد نتواند تعادل خود را حفظ کند و احساس گیجی داشته باشد.
  • سردرد شدید و ناگهانی: سکته مغزی می‌تواند باعث ایجاد سردرد شدید بدون دلیل مشخص شود.

روش تشخیص سریع سکته مغزی (FAST)

روش FAST یک روش ساده برای شناسایی سریع سکته مغزی است:

  • F (Face – صورت): از فرد بخواهید لبخند بزند؛ اگر یک طرف صورت او افتاده بود، نشانه هشداردهنده است.
  • A (Arms – بازوها): از فرد بخواهید هر دو دست خود را بالا ببرد؛ اگر یک دست افتاد، احتمال سکته وجود دارد.
  • S (Speech – گفتار): از فرد بخواهید یک جمله ساده بگوید؛ اگر گفتار نامفهوم بود، زنگ خطر است.
  • T (Time – زمان): در صورت مشاهده علائم، فورا با اورژانس تماس بگیرید.

علائم سکته مغزی

عوامل خطر سکته مغزی

عوامل غیر قابل‌ کنترل:

  • افزایش سن
  • سابقه خانوادگی سکته مغزی
  • جنسیت (مردان بیشتر از زنان در معرض خطرند)

عوامل قابل‌ کنترل:

  • فشار خون بالا
  • دیابت
  • کلسترول بالا
  • سیگار کشیدن
  • مصرف الکل
  • استرس
  • چاقی و عدم فعالیت بدنی

همچنین ببینید: چطور در ۳۰ روز پوست خود را ۱۰ سال جوان تر کنیم؟ 


علائم سکته مغزی خفیف

سکته مغزی خفیف (TIA) که به آن سکته مغزی گذرا نیز گفته می‌شود، علائمی مشابه سکته مغزی دارد اما موقتی است و معمولا ظرف چند دقیقه تا چند ساعت برطرف می‌شود. برخی از علائم سکته مغزی خفیف عبارت‌ اند از:

  • ضعف یا بی‌حسی در یک طرف بدن
  • مشکلات بینایی
  • لکنت زبان یا مشکل در تکلم
  • سرگیجه و اختلال در تعادل

آیا سکته مغزی خفیف خطرناک است؟

بله، سکته مغزی خفیف می‌ تواند یک هشدار جدی باشد. تقریبا یک‌سوم افرادی که دچار TIA م ی‌شوند، در آینده دچار سکته مغزی کامل خواهند شد. بنابراین، حتی اگر علائم برطرف شدند، مراجعه به پزشک ضروری است.


علائم سکته مغزی

پیشگیری از سکته مغزی

  • رژیم غذایی سالم: مصرف میوه، سبزیجات، غلات کامل و چربی‌ های سالم
  • ورزش منظم: حداقل ۳۰ دقیقه فعالیت بدنی در روز
  • کنترل فشار خون و دیابت
  • ترک سیگار و کاهش مصرف الکل

علائم سکته مغزی خاموش

سکته مغزی خاموش نوعی سکته مغزی است که علائم آن آن‌ قدر خفیف هستند که معمولا نادیده گرفته می‌ شوند. این نوع سکته ممکن است باعث آسیب به مغز شود بدون اینکه فرد متوجه شود. علائم آن شامل:

  • مشکلات حافظه و تمرکز
  • تغییرات در خل ق‌ وخو
  • احساس ضعف مداوم
  • کاهش قدرت تصمیم‌ گیری

نکته مهم: انجام آزمایشات دوره‌ای، مانند MRI مغزی، می‌ تواند به تشخیص زودهنگام سکته مغزی خاموش کمک کند.


تفاوت سکته مغزی ایسکمیک و هموراژیک

  • سکته مغزی ایسکمیک: به دلیل انسداد یک شریان رخ می‌دهد و شایع‌ تر است.
  • سکته مغزی هموراژیک: ناشی از پارگی عروق خونی در مغز و خونریزی است.

همچنین ببینید: ۱۵ خوراکی مفید برای افزایش طول عمر و سلامت بدن


مراقبت‌ های بعد از سکته مغزی خفیف

اگر فردی دچار سکته مغزی خفیف شده باشد، باید اقدامات زیر را انجام دهد تا از بروز سکته مغزی شدیدتر جلوگیری شود:

  1. مصرف دارو ها: دارو های رقیق‌کننده خون و کنترل فشار خون طبق تجویز پزشک باید مصرف شوند.
  2. اصلاح سبک زندگی: رژیم غذایی سالم، کاهش مصرف نمک و چربی، ترک سیگار و کاهش استرس بسیار مهم است.
  3. کنترل بیماری‌های زمینه‌ ای: فشار خون بالا، دیابت و کلسترول بالا باید تحت کنترل باشند.
  4. ورزش منظم: پیاده‌ روی، یوگا و تمرینات سبک به بهبود عملکرد مغز کمک می‌ کند.


تاثیر روانی و احساسی سکته مغزی

سکته مغزی فقط روی جسم تاثیر نمی‌گذارد؛ بسیاری از بیماران دچار افسردگی، اضطراب و تغییرات شخصیتی می‌شوند. راهکار های مقابله با این مشکلات شامل:

  • مشاوره روان‌شناسی و گروه‌ های حمایتی
  • حمایت خانوادگی و اجتماعی
  • مدیتیشن و تمرینات آرامش‌بخش

روش‌ های نوین درمان و تحقیقات جدید

  • ترومبکتومی مکانیکی: روشی برای حذف لخته خون از عروق مغزی
  • درمان با هوش مصنوعی: استفاده از الگوریتم‌های یادگیری ماشینی برای تشخیص زود هنگام
  • داروهای جدید ضد لخته: که می‌ توانند اثرات سکته را کاهش دهند

دارو های موثر برای درمان سکته مغزی

۱. دارو های سکته مغزی ایسکمیک (ناشی از لخته خون):

  • آلتپلاز (tPA – Actilyse): حل‌کننده لخته خون که باید سریع مصرف شود.
  • آسپیرین و کلوپیدوگرل (Plavix): دارو های ضدپلاکت برای جلوگیری از تشکیل لخته.
  • وارفارین، ریواروکسابان (Xarelto)، آپیکسابان (Eliquis): دارو های ضدانعقاد خون برای بیماران در معرض خطر.

۲. دارو های سکته مغزی هموراژیک (ناشی از خونریزی مغزی):

  • داروهای کاهش فشار خون (لابتالول، نیکاردیپین) برای کنترل فشار خون بالا.
  • ویتامین K و PCC برای متوقف کردن خونریزی در بیمارانی که دارو های رقیق‌کننده خون مصرف می‌ کنند.
  • ضد تشنج‌ ها (لوتیراستام، فنیتوئین) برای کنترل تشنج پس از سکته.

۳. دارو های عمومی برای بهبود پس از سکته:

  • استاتین‌ ها (آتورواستاتین – Lipitor، روزوواستاتین – Crestor) برای کاهش کلسترول.
  • دارو های کنترل دیابت و فشار خون برای کاهش خطر سکته مجدد.

هیچ دارویی را بدون تجویز پزشک مصرف نکنید.


 نتیجه‌ گیری

سکته مغزی یک وضعیت اضطراری است که نباید نادیده گرفته شود. شناخت علائم اولیه، مراجعه سریع به پزشک و انجام مراقبت‌های لازم می‌ تواند خطرات را کاهش دهد. رعایت سبک زندگی سالم، مصرف دارو های تجویزشده و انجام ورزش‌ های مناسب از بهترین راه‌ های پیشگیری از سکته مغزی هستند.

در صورت مشاهده علائم سکته مغزی، بلافاصله با اورژانس (۱۱۵) تماس بگیرید.